Afgelopen nacht is Ruud Frese overleden. Frese was oud-voorzitter van de Nederlandse Basketball Bond (NBB), oud-bestuurder van het Nederlands Olympisch Comité (NOC) en oud-voorzitter van de basketballvereniging ABC Amsterdam. De Amsterdamse club won zeven landstitels en zes nationale bekers.

Ruud Frese begon zijn bestuurlijke carrière bij de Amsterdamse basketballvereniging Racing Agon, waar hij sinds begin jaren zestig ook als coach op de bank zat. Na het seizoen 1971-1972 stopte hij als coach bij Agon om in november 1972 voorzitter te worden van de NBB. Frese nam bij de NBB de voorzittershamer over van Piet Storm, die 24 jaar lang de leiding over de basketballbond had gevoerd.

De periode van Frese als voorzitter van de NBB duurde slechts kort. Frese was hoofd verkoop bij IBM Nederland, maar werd voor een internationale topfunctie door IBM naar Amerika gehaald. In april 1974 volgde Jan Berteling hem op als voorzitter.

Tijdens zijn voorzitterschap bij de basketballbond stond Frese aan de wieg van twee nieuwe ontwikkelingen: hij was zelf de geestelijk vader van een eredivisie op basis van inschrijving (in plaats van een promotie/degradatieregeling) en hij draaide de deur open voor mini-basketball, specifiek gericht op de jeugd van 8 tot 13 jaar.

In 1977 trad Ruud Frese toe tot het bestuur van het Nederlands Olympisch Comité, waar hij twaalf jaar lang de portefeuille van secretaris/penningmeester zou beheren. In september 1983 werd hij de eerste voorzitter van de Stichting Sportsupport, de eerste tastbare samenwerking tussen het Nederlands Olympisch Comité en de Nederlandse Sportfederatie. Sportsupport had tot doel het financiële perspectief voor de topsport beter te maken en hengelde onder andere in 1986 een contract voor 500.000 gulden met Arke Reizen binnen.

Inmiddels had Frese zich ook opgeworpen als een belangrijk pleitbezorger voor de poging de Olympische Spelen van 1992 naar Amsterdam te halen. In het jaar waarin de lobby voor de Amsterdamse Zomerspelen van start gingen, trok Frese zich ten faveure van VVD-coryfee Henk Vonhoff terug als kandidaat-voorzitter bij het NOC. Met Vonhoff als voorzitter vormde Frese vervolgens in het NOC-bestuur een hecht koppel.

Toen in 1987 de opvolging van het overleden IOC-lid Cees Kerdel aan de orde kwam, schoof het NOC zowel Henk Vonhoff als Ruud Frese als potentiële opvolgers voor Kerdel in het internationaal Olympisch Comité naar voren. Tot grote verbazing en verontwaardiging van het NOC werd echter judokampioen Anton Geesink benoemd tot IOC-lid.

Frese kreeg er in 1987 toch een bestuursfunctie bij. Samen met Jan Berteling kreeg hij binnen het bestuur van de Nederlandse Sport Federatie (NSF) de hoede over de portefeuille topsport, die later met bestuurders van zowel het NOC als de NSF uitgroeide tot het Comité Topsport. Frese werd benoemd tot de eerste voorzitter van dat comité.

In 1988 stopte Frese als voorzitter van Sportsupport. Hij was meteen in the picture bij Ajax; aanvankelijk als kandidaat bestuurslid, later (nadat hij zich voor die eerste functie had teruggetrokken) als kandidaat-voorzitter om Ton Harmsen op te volgen. In januari 1989 formeerde de commissie-Gianotten echter een nieuw Ajax-bestuur met de tegenwoordige KNVB-voorzitter Michael van Praag als spil.

Een maand later barste bij het NOC de bom rond voorzitter Henk Vonhoff, die samen met Ruud Frese onder vuur werd genomen door enkele sportbonden (onder anderen door Peter Laanen van de Honkbalbond) die zich verzetten tegen de eerste pogingen om het NOC te laten fuseren met de NSF. Vonhoff en Frese werden aangemerkt als de bedenkers van de blauwdruk voor die fusie. Vonhoff stapte acuut op bij het NOC; Frese kondigde aan de rit tot mei 1989 uit te willen zitten om zich vervolgens niet herkiesbaar te stellen. Uiteindelijk mondde de affaire uit in het aftreden van het voltallige NOC-bestuur. Bij dat aftreden werd Ruud Frese benoemd tot Erelid van het NOC.

In 1992 keerde Ruud Frese terug in het basketball. Dit keer als voorzitter van de Commissie Frese, die een visie moest ontwikkelen over de toekomst van het Nederlands basketball. Het plan-Frese leidde onder andere tot verzelfstandiging van de topsport bij de NBB. Frese had bij zijn visie niet alleen een oog voor de topsport, maar ook voor de manier waarop de topsport moest worden gevoed: met jeugdige aanwas.

In 1995 keerde het Amsterdamse Eredivisiebasketball terug op de kaart in de vorm van Finish Profiles Amsterdam. Onder voorzitterschap van Frese ontwikkelde ABC Amsterdam (de feitelijk clubnaam) zich niet alleen tot een ongenaakbare topploeg, maar maakte ook de Amsterdamse jeugdopleiding school. In Amsterdam werden vele talenten in het Nederlands basketball opgeleid tot nationale en internationale toppers.

Frese gaf de technische leiding bij de club in handen van topcoaches zoals Ton Boot en de Israëliër Arik Shivek. De Amsterdamse eredivisionist kon met de steun van sponsors Ricoh, Demon, MyGuide en EclipseJet niet alleen de Nederlandse maar ook de Europese top bestormen. De laatste twee bedrijven kwamen binnen met geldschieter Roel Pieper. In Amsterdam werden niet minder dan zeven landstitels en zes NBB-bekers gevierd.

Frese zelf was overigens ook nooit te beroerd om uit eigen zak financieel bij te dragen aan de wording van Amsterdam als Europese grootmacht. Bovendien had hij een zeer imposant netwerk en slaagde hij erin van alles te ‘ritselen’.

De periode van Frese als voorzitter van ABC Amsterdam kende zeker twee zwarte perioden. De eerste ontspon zich in de play-offs van 2009 toen de duur betaalde Amerikaan Orien Greene (ooit Boston Celtics) werd betrapt op het gebruik van verboden middelen. Greene kreeg voor dat vergrijp een schorsing opgelegd, maar Amsterdam werd na maanden van juridisch getouwtrek gehandhaafd als kampioen van Nederland.

De andere zwarte bladzij in de geschiedenis van ABC Amsterdam vond plaats in augustus 2011, toen voorzitter Frese en 13 andere clubleden tijdens een algemene vergadering moesten besluiten dat er geen financiële basis was om ABC Amsterdam voort te laten bestaan. Frese sprak bij die beslissing over: ‘Een van de slechtste dagen uit mijn leven.’

De laatste jaren van dat leven bracht Ruud Frese afwisselend door in Amsterdam, in Florida of aan de Franse Rivièra. Vorig jaar april overleed de vrouw van Ruud Frese. Hijzelf kreeg vlot daarna te horen dat ook hij ziek was.

Ruud Frese is 81 jaar oud geworden.